- برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت درخصوص مقابله با جنگ رسانه‌ای نظام سلطه و اجرای جنگ رسانه‌ای علیه آن.

- توسعه کمی‌و کیفی دستگاه‌های مرتبط و امکانات و تجهیزات مورد نیاز.

- شناسایی عوامل و امکانات داخلی، و منطقه‌ای مرتبط و امکانات و تجهیزات مورد نیاز.

- شناسایی عوامل و امکانات داخلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای این جنگ.

- آموزش، توجیه و تربیت متخصصین مورد نیاز این نبرد.

- برگزاری همایش، نشست‌های تخصصی و هم‌اندیشی، ارتقاء سطح فعالیت‌های رسانه‌ای.

- بهره‌گیری از فناوری برتر رسانه‌ای و امکانات نوین ارتباطی در جهت مقابله با هجوم رسانه‌ای.

-محتوای پوچ فرهنگ غربی برای زندگی مورد تحلیل قرار گیرد وبرای عموم بیان شود که رشد علمی و صنعتی غرب باید جدا ازفرهنگ و زندگی آنان مورد بررسی و باز شناسی واقع شود. بایدبگوییم و بنویسم و شاهد و سند زنده ارائه دهیم که متفکران‏واقعی غرب در باره فرهنگ جوامع خود اعلام خطر کرده، سرنوشتی‏شوم برای مردم غرب پیش‏بینی می‏کنند تا بت صنعت و تکنیک از بت‏فرهنگ جدا شود و بت فرهنگ غرب شکسته شود.

- با توجه به اینکه جهان بینی زیر بنای بایدها و نبایدها وانتخابهای ارزشی و اخلاقی است و فرهنگ غنی قرآن و عترت(ع) براساس جهان‏بینی توحیدی استوار است; تشکیل و گسترش نشستهای بحث‏و انتقاد اصول عقاید و رفع ابهام و تردیدهای عقیدتی ازنسل جوان در سطوح دبیرستان ودانشگاهها ضروری است تا این نسل از گذرگاه تردید بیرون آید ومتوقف نگردد; زیرا به فرموده استاد شهید مطهری(ره) تردیدگذرگاه خوبی ولی توقف‏گاه خطرناکی است.

بدیهی است‏برای نتیجه‏ گیری مطلوب از این برنامه باید میدان‏آزاد برای طرح اشکال‏ها و ابهامهای عقیدتی نسل جوان باز باشدتا بتوانند ابهامهای خود را آزادنه و صادقانه بیان دارند وافراد آگاه و متخصص، با بحثهای عقلی و منطقی، جوابی قانع‏کننده و خالی از نقص و نقض بدانان دهند; باید بدانیم وبپذیریم که سکوت و کمرنگی مباحث اعقتادی در میان نسل جوان‏ امروز ناشی از وجود باورهای اعتقادی توحیدی نیست، بلکه ناشی‏از نبودن زمینه طرح و ابزار است که باید ضرورتا بدان توجه‏شود. اگر این مهم مورد توجه قرار نگیرد، امکان توفیق تهاجم‏ فرهنگی غرب فزونی می‏یابد.

- هماهنگی کلیه نهادها و ارگانها و انجمن‏های اسلامی و مساجدو بنیادهای فرهنگی و جراید و صدا و سیما و دوایر دولتی ودانشگاههای قضایی و نیروهای انتظامی در تنظیم برنامه‏ های منسجم ‏و کارشناسی شده و اجتناب ناپذیر از تک روی و به کارگیری‏سلیقه‏های شخصی ضرورت کامل دارد.

  - با مجلات و روزنامه‏هایی که هنوز نتوانسته‏اند در جهت فرهنگ‏اسلامی حرکت کنند و روشنفکرمآبانه و خزنده ناقل میکربهای فرهنگ‏غرب به بدنه جامعه اسلامی‏اند و در حقیقت‏بازوان توانای این ‏تهاجم شوم به شمار می‏روند، قاطعانه و بدون مسامحه برخورد شود.

  - ارزشهای متعالی انسانی که فطرت او خواهان آن است و کرامت‏نفس انسان و مقام او در آفرینش برای مردم، بخصوص نسل جوان،بیان و تفهیم شود. ضد ارزشها و زیان و خطر روی آوردن به آن‏بیان گردد. باید جامعه، بویژه نسل جوان، را در انتخاب ارزشهای‏اصیل و طرد ضد ارزشها نظرا و عملا یاری و هدایت کنیم، راه‏شخصیت‏سازی را به آنها بیاموزیم و آنها را در این راه به حرکت ‏در آوریم.

باید همه وسائل ارتباط جمعی، بخصوص صداو سیما، در این مسیرحرکت کنند و برنامه‏های حساب شده و موثر ارائه دهند تا نسل‏جوان در مسیرگردباد فرهنگ غرب به کوهی استوار که با هیچ‏توفانی نمی‏ لرزد، تبدیل شود.

جوانان ما طالب کمال و در پی یافتن ارزشهای متعالی‏اند، ولی سردر گم و بی برنامه و بی هدایتگر مانده‏اند.

برای هدایت آنها، باید برنامه ریزی صحیح و کارشناسانه داشته‏باشیم نه برنامه‏های سلیقه‏ای و ذوقی و فردی.

-تبیین هرچه بهتر جنگ  نرم غیرقابل محسوس برای جوانان وتجهیز ومصون سازی آنان در برابر این جنگ نابرابر.

-تقویت قدرت عظیم وغیرقابل نفوذمعنویت دربین اقشارمختلف جامعه خصوصا خواص وجامعه ی دانشگاهی

-     یکی از شاخصه های دورنمای جنگهای پیش رو، سرمایه   گذاری کشورها بر مقوله «جنگ اندیشه در محیط های مجازی » است و کشوری موفق خواهد بود   که بتواند زمینه های حداکثر بهره وری از محیطهای وب با جدیدترین شیوه های دانش   دیپلماسی عمومی را فراهم کند زیرا دانش افزایی و هوشمندسازی آنلاین جامعه در برابر   تهدیدات نرم، آستانه مقاومت ملی و کارآمدی نظام در محیطهای مجازی را ارتقاء می   دهد  .

توصیه میشود برخی نهادهای راهبردی نظام مانند وزارتخانه های اطلاعات،   کشور، فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما، حوزه علمیه قم و سازمان تبلیغات اسلامی؛   بخشی از کارویژههای عملیاتی خود را به سمت روزآمد کردن شیوه های مقابله با تهدیدات   نرم و جنگ روانی ـ رسانه ای متمرکز نمایند بویژه اینکه اکثریت غالب مخاطبان خبر   رسانی آنلاین را اقشار فرهیخته، دانشجویان و دانش پژوهان تشکیل می دهند که نقش مهمی   را در نهضت نرم افزاری تولید علم و تحقق دانشگاه اسلامی بر عهده دارند  .

هیچ رسانه ای در حال حاضر به گستردگی رسانه تلویزیون نبوده و به اندازه تلویزیون در سطح جامعه اثر گذار نیست. لازم است صدا و سیمای جمهوری اسلامی، برای مقابله با این جنگ نرم ـ که دقیقاً مورد تأکید رهبر معظم انقلاب نیز هست ـ برنامه‌ریزی دقیقی کرد، زیرا صدای توپ و تانک این جنگ خاموش شاید سالها بعد بگوش برسد؛ بنابراین، تعلل در اقدام ممکن است ضایعات جبران ناپذیری را به جامعه تحمیل کند. از این روی، برخی از روش‌های مقابله با جنگ نرم در حوزه رسانه را می‌توان فهرست‌وار به شرح زیر عنوان کرد که انتظار می‌رود مورد توجه مدیران و سیاستگذاران رسانه واقع شود:

1- اطلاع رسانی مناسب و درست در برنامه‌ها

2- تبیین ماهیت منابع و شبکه‌های خبری گوناگون برای مخاطب

3- ایجاد خلاقیت و نوآوری در تولید برنامه‌های متنوع و جذاب

4- تلاش برای اعتمادسازی عمومی

5- بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های هنری برای رساندن پیام

6- پرهیز از جبهه‌گیری مشخص و آشکار درباره موضوعات و ارایه غیر مستقیم پیام برای اثرگذاری بیشتر

7- توجه به نظریات گوناگون، به ویژه منتقدان در برنامه‌ها در راستای افزایش اعتماد عمومی و غنای محتوایی برنامه‌ها

8- استفاده از برنامه‌سازان هوشمند، فکور و آگاه به سیاست‌های جامعه و در عین حال، متخصص در امور برنامه سازی

9- تلاش برای ایجاد مصونیت روانی در جامعه (‌افکار عمومی‌)

10- تلاش برای آموزش و ارتقای سطح توانایی هنرمندان و تولیدکنندگان آثار هنری در رسانه

11- بررسی و تلاش برای شناخت دقیق مخاطب و نیازهای او

12- پرهیز از تک بعدی نگری و رصد مداوم رسانه‌های غربی در راستای شناخت تاکتیک‌های جاری برای مقابله با آن.

13- تغییر و بازنگری در ساختارهای تولیدات رسانه ای متناسب با نیاز روز .

14- تعریف دوباره خط قرمزهای رسانه‌ای و حذف خطوط پیچیده نامدونی که بر پایه سلایق ترسیم شده است، نه مصلحت‌ها، با هدف بالا بردن حس اعتماد عمومی نسبت به رسانه

15- بازنگری و کاهش بروکراسی و سلسله مراتب طولانی تصمیم‌گیری در راستای انتشار سریع اخبار با هدف کنترل افکار عمومی

و سرانجام به باور نگارنده، تبیین دقیق استراتژی مقابله با جنگ نرم، باید از اهم موضوعات مورد توجه مدیران رسانه باشد و مهندسی پیام با بهره‌گیری از نقطه نظریات کارشناسان، متخصصان و اندیشمندان آگاه به مبانی هنری در اسرع وقت تدوین و اجرایی شود.

  (شما افسران جوان مقابله با جنگ نرمید. این که چه کار باید بکنید ، چه جوری باید عمل کنید ، چه جوری باید تبیین کنید، اینها چیزهایی نیست که من بیایم فهرست کنم... خود شماها باید در مجامع اصلی تان ، فکری تان، در اتاق های فکرتان بنشینید و راهکارها را پیدا کنید.)1

تعبیر زیبا و فکورانه رهبر معظم انقلاب از دانشجویان به عنوان افسران جوان سبب گردیدمادراینجا به قسمتی از شرح وظایفی که می توان برای دانشجویان عزیز در اینباره متصور بود، را دراینجابیاوریم:

 به اعتقاد کارشناسان بهترین فضا برای اجرایی کردن هرچه بیشتر جنگ نرم در این مقطع حساس دانشگاه ها می باشد چون طراحان جنگ نرم بیشترین سرمایه گذاری را برای ایجاد شبکه و یارگیری ابتدا بر روی نخبگان و دانشگاهیان انجام داده و سپس از طریق آنها به بدنه جامعه منتقل می کنند.تعبیر زیبا و فکورانه رهبر معظم انقلاب از دانشجویان به عنوان افسران جوان درجبه مقابله با جنگ نرم نگارنده را بر آن داشت که بصورت اجمالی و گذرا به قسمتی از شرح وظایفی که می توان برای افسران جوان –دانشجویان عزیز- در اینباره متصور بود را به شرح ذیل بیاورد.

 1 - ولایت پذیری و دفاع از حریم ولایت بحث ولایت پذیری و دفاع از حریم ولایت از دو منظر قابل تامل می باشد . اول آنکه تحلیل مجموعه اقدامات انجام گرفته برای براندازی نرم جنگ نرم

1-مقام معظم رهبری(4/6/88- دیدار با دانشجویان

در ایران نشان می دهد که طراحان جنگ نرم بر علیه ایران به علت جایگاه ولایت فقیه در اعتقادات جامعه ایران و میزان تاثیرگذاریش و همچنین به عنوان مهمترین عامل در پیشگیری از براندازی نرم نظام جمهوری اسلامی آنهم با وجود گذشت قریب به سه دهه از عمر انقلاب ایران ، بیشترین طراحی را برای مشروعیت زدایی و مخصوصا اعتبار زدایی از جایگاه ولایت فقیه و به صورت مشخص از شخص مقام معظم رهبری را در دستور کار خود قرار داده اند. دوم انکه ولایت فقیه به عنوان یک فقیه عالم و با تقوا وعادلترین و آگاه ترین فرد به مسایل سیاسی و حکومتی قطعا شایسته ترین فرد برای اطاعت پذیری نیز خواهد بود . در چند ماه اخیر در حوادث بعد از انتخابات یکبار دیگرنقش رهبری و جایگاه آن برای حفظ نظام به خوبی برای دوست و دشمن آشکار شد،آنهم در شرایطی که شاید بسیاری از اهداف برای تحقق انقلاب مخملی در ایران اتفاق افتاده بود و یا شرایطش مهیا شده بود. رهبری بزرگوار به عنوان فصل الخطاب و همچنین به عنوان مهمترین رکن جامعه ایران برای حفظ و انسجام ملی و اسلامی سبب شد که کشور از فتنه ی بزرگ به سلامت عبور کند . وجود ولایت فقیه به عنوان بزرگترین عامل در جلوگیری از بوجود آمدن انقلاب مخملی در ایران نشان داد که تفاوت ایران با گرجستان ، اوکراین و حتی کشور قدرتمندی همچون شوری سابق دروجود جایگاه ولایت فقیه در ساختار حکومتی و سیاسی و مذهبی می باشد.بنابراین این دو موضوع نشان می دهد که افسران جوان باید در اولین گام ها ولایت پذیری و دفاع از حریم ولایت را در صدر برنامه های خود برای مقابله با جنگ نرم را قرار دهند.

2- حفظ هویت ایرانی اسلامی اساس جنگ نرم برای تحت تاثیر قرار دان باورهای فرهنگی و اعتقادی جامعه هدف می باشد. فلذا ضروریست برای مقابله با جنگ نرم حفظ و عمق بخشی به هویت ایرانی و اسلامی جز اولین و شاخص ترین برنامه های افسران جوان در مقابله با جنگ نرم باشد.امروزه جنگ نرم برای التقاتی کردن اسلام ناب برنامه ریزی و سرمایه گذاری کرده است. آنان به دنبال آن هستند که با ترویج فرهنگ سکولار هویت اسلامی را تحت تاثیر قرار داده و از درون به لحاظ محتوایی متلاشی کنند و آن اسلامی باقی بماند که در ادبیات سیاسی کشورمان به اسلام آمریکایی معروف شده است.

 استکبار جهانی الخصوص آمریکایی ها به وسیله رسانه های وابسته شان در تلاش بوده اند که الگوی های شخصیتی جدیدی به جوانان ایران معرفی کنند. آنان در این میان سعی دارند بسیاری از ارزش های فرهنگ آمریکایی را به شخصیت جوان و دانشجو ایرانی القا کنند.بنابراین بهترین راه برای مقابله با این جریانات حفظ و عمق بخشی هرچه بیشتر و توجه به هویت ایرانی اسلامی می باشد.

 3- مقابله رسانه ای و بالا بردن سواد رسانه ای جنگ نرم در حوزه رسانه ها اتفاق می افتد.این جمله یک ادعای کارشناسی است که موید این مطلب است که بسیاری از بار جنگ نرم بر دوش رسانه ها می باشد. کشور ی که از رسانه های قوی و متعددی برخوردار نباشد قطعا در این جنگ رسانه ی که به فرهنگ و اعتقادات آن کشور تهاجم شده است ، شکست خواهد خورد. دانشجویان –افسران جوان -اگر از سواد رسانه ای کافی برخوردار نباشند قطعا نخواهند توانست در فضایی سنگین رسانه ی این روزهای جهان تاب بیاورند .

 در این میان طراحان جنگ نرم سرمایه گذاری خاصی بر روی نشریات دانشجویی خواهند کرد و قابل پیش بینی است که بعضی از نشریات دانشجویی نمایندگی جنگ نرم را خواهند کرد. این مسئله باید مورد توجه جدی قرار بگیرد زیرا نشریات دانشجویی تاثیرات خاص خود را بر روی فضای افکار عمومی دانشگاه ها دارند.البته آنچه به صورت ویژه ای بر روی آن کار خواهد شد فضای سایبری می باشد زیرا به نظر می رسد به علت پرکار بودن طراحان جنگ نرم در فضای مجازی به صورت ویژه به آن پرداخته شود. اگر یک اصل را بپذیریم که اطلاع رسانی از ابزار مهم جنگ نرم است، بنابراین در حوزه رسانه و نشریات دانشجویی به صورت ویژه افسران جوان باید فعال باشند.

4- خوش بین بودن از مهمترین اهداف جنگ نرم در کشورهای هدف ایجاد روحیه رخوت،ناامیدی و بی نشاطی در آن جامعه می باشد. همچنانکه مقام معظم رهبری در دیدار چند روز قبل با دانشجویان فرمودند در برابر این ترفند باید دانشجویان به آینده خوشبین باشند. رهبر انقلاب اسلامی، نگاه امیدوارانه و خوشبینانه به آینده را باعث تقویت جبهه ملت ایران در مقابل جنگ نرم دشمنان دانستند و فرمودند:« این خوشبینی، متکی بر تحلیلِ واقع بینانه است ».بنابراین دانشجویان باید به آینده انقلاب و کشور و خود خوشبینانه نگاه کنند زیرا دشمن در طراحی جنگ نرم به دنبال ان هست که شور کار ، نشاط و امید به آینده را از آنان بگیرد.

 5-اصالت دادن تحصیل علم بر فعالیت های سیاسی مقطعی همچنانکه مقام معظم رهبری اشاره فرمودند که «بنده همیشه دانشگاهها را به تولید علم و نهضت نرم افزاری فرامی خوانم چرا که برتری علمی را یک رکن امنیت بلندمدت کشور می دانم. ودر ادامه رهبر انقلاب اسلامی با هشدار به دانشجویان و دانشگاهیان درباره طرح دشمنان برای ایجاد اختلال در کار علمی دانشگاهها نیزافزودند: همه مراقبت کنند در این مسائل سیاسی کوچک و حقیر، کار علمی دانشگاهها و کلاسها و مراکز تحقیقاتی دچار آسیب نشود و هدف آشکار و مشخص دشمن برای اینکه حداقل مدتی دانشگاهها را به تعطیلی و تشنج و اختلال بکشاند محقق نگردد.بنابراین اصالت تحصیل علم بر فعالیت های سیاسی مقطعی یک اصل مهم برای افسران جوان در جبهه مقابله با جنگ نرم می باشد. البته افسران جوان باید توجه داشته باشند که گاهی حتی بعضی از کنفرانس های علمی به لحاظ محتوا و پیام مصداق جنگ نرم می باشند و توجه نمایند که طراحان جنگ نرم در دانشگاه ها ممکن است درغالب گروه های تحقیقاتی – پژوهشی دست به جاسوسی نیز بزنند.

6- مواجه درست با نافرمانی های مدنی تشکلی های دانشجویی و مقابله با پروژه بی ثبات سازی و ایجاد نارضایتی یکی از اهداف مهم در جنگ نرم آن هست که دانشجویان و الخصوص تشکل های دانشجویی دست به نافرمانی های مدنی ، اعتراض های غیر قانونی و تحصنات ودادن بیانیه ها افراطی و گرفتن متینگ های سیاسی مخرب بزنند. این مسئله با حوادث بعد از انتخابات برای شروع ترم جدید قطعا به صورت جدی تری دنبال خواهد شد. تلاش در جهت ایجاد نارضایتی در میان دانشجویان از دیگر برنامه های طراحان جنگ نرم می باشد که افسران جوان باید توجه داشته باشند که خود تکمیل کننده پازل دشمن در این زمینه نباشند.آنچه در اینباره به نظر می رسد آنستکه باید بدور از افراط و تفریط این مسله توسط خود دانشجویان مدیریت شود.

 7-مقابله با مجموع اقدامات مغرضانه برای نشان دادن عدم کارآمدی و مشروعیت دولت منتخب یکی دیگر از مواردی که در طراحی ها برای انقلاب مخملی در ایران در نظر گرفته شده است اقدامات تخریبی احتمالی برای نشان دادن عدم کارآمدی و مشروعیت و اعتبار دولت منتخب –دولت دهم – خواهد بود وباید چنین گفت مشروعیت زدایی و نشان دادن ناکارامدی دو محور عمده پیش رو طراحان جنگ نرم در ایران می باشد.

 8- مقابله با تفکر لیبرالی و دموکراسی غربی از روش های این چند سال اخیر برای فروپاشی از درون در نظام جمهوری اسلامی ایران ترویج تفکر لیبرالی و دموکراسی غربی بوده است. این مسئله دام کهنه وقدیمی حقوق بشر و دموکراسی است که از تفکر لیبرالی بیرون می آید و فضایی برای شبکه سازی و یارگیری جنگ نرم می باشد . تقویت و ایده جنبش دمکراسی به سبک امریکایی و مستمسک قراردادن مقوله حقوق بشر، حقوق زنان از مواردیست که بستر ایجاد تحقق جنگ نرم در دانشگاه ها و کشور می باشد. فلذا مقابله با تفکر لیبرالی از مواردیست که دانشجویان به صورت جدی باید به آن بپردازند.

 9- مقابله با شکاف های قومی و مذهبی تشدید اختلافات قومی و مذهبی از راه کاری اصلی برای جنگ نرم می باشد. بطوریکه در تحقق جنگ نرم بحث تشدید اختلافات قومی و مذهبی همیشه در رئوس اجرای برنامه ها بوده است. در همین زمینه تقویت فرقه های ضاله نیز مورد توجه خاص طراحان جنگ روانی بوده است.تقویت وهابیون و همچنین حمایت های جدی از بهایان در ایران از جمله این برنامه ها ست. حتی ساختن مراجع قلابی و علمایی التقاطی از دیگر این روش ها می باشد .

 10- کسب آگاهی و بصیرت به گفته رهبری حتی بعضی از نخبگان کشور در حوادث اخیر دچار بی بصیرتی شدند.بنابراین تلاش همیشگی برای کسب آگاهی و بصیرت از مواردیست که باید دانشجویان برای مقابله با جنگ نرم به ان توجه جدی داشته باشند.

 11- افشاگری ،شفاف سازی و مشخص کردن خاکریز خودی و غیر خودی افشاگری و شفاف سازی ابعاد مختلف و برنامه های جنگ نرم از مواردیست که جزء وظیفه تک تک افسران جوان می باشد. در جنگ نرم شما با خاکریز پنهان دشمن مواجه هستید.خطوط و خط کشی ها در ان کاملا پنهان و غیر آشکار می باشد، دشمن شناسی و تشخیص خودی و غیر خودی برای جامعه مشکل می باشد.بنابراین باید در این زمینه دست به افشاگری و شفاف سازی زد. و خاکریز خودی و غیر خودی را کامل مشخص کرد تا چهره نفاق نیز آشکار شود.

استفاده از قرآن در باز مهندسی عملیات روانی

به قلم سرلشکر دکتر سید حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح

امروز که رهبر عزیز انقلاب اسلامی همه ما را نسبت به جنگ نرم توسط استکبار و دشمنان انقلاب و بدخواهان ملت ایران هشدار دادند بحث عملیات روانی در حوزه جنگ نرم از اهم واجبات است و در واقع پاسخ جنگ نرم یا عملیات روانی دشمن دفاع نرم و عملیات روانی تهاجمی و دفاعی برعلیه دشمن محسوب می‏شود. نظم و نسق دادن به یک مجموعه یا بازآرایی مجدد آن را با هدف یک ساخت جدید را، مهندسی می‏نامیم. در معنای دیگر، مهندسی به معنای تنظیم عناصر یک محیط است به گونه‏ای که در تناسب، با غایت مطلوب قرار گیرد. مهندسی عملیات روانی نیز در همین راستا یک فن مبتنی بر مهارت‏های فراوانی است که از فناوری و دانش روان‏شناسی قدرت سرچشمه می‏گیرد. به زعم این مقاله عملیات روانی به کلیه فعالیت‏هایی اطلاق می‏شود که موجب تولید، تغییر، تقویت و یا تصحیح نگرش و بینش مخاطب شده و آن را در راستای اهداف و نیات منبع پیام هدایت سازد و بر دو گونه تبلیغ و جنگ روانی تقسیم می‏شود.

 تجربه و ذوق سلیم هنری می‏تواند در کنار دانش‏نظری این فرآیند، مهندسی آن را زیبا و از سوی دیگر کم هزینه و پربار سازد. بدون مشارکت جمعی و رسانه‏ای امکان مهندسی وجود ندارد و این کار کرد (عملیات روانی) موضوعی نیست که بتوان با زور و تحمیل یک رای و سلیقه در مورد آن نتیجه گرفت، لاجرم باید در فرآیند مهندسی و آینده‏نگری از تجربه و خرد حاکم بر نیازها و رفتار مطلوب انسانی مدد گرفت و آن را به سامان رسانید.

عملیات روانی به کلیه فعالیت‏هایی اطلاق می‏شود که موجب تولید، تغییر، تقویت و یا تصحیح نگرش و بینش مخاطب شده و آن را در راستای اهداف و نیات منبع پیام هدایت سازد و بر دو گونه تبلیغ و جنگ روانی تقسیم می‏شود.

قرآن بزرگ‏ترین کتاب عملیات روانی، جبهه نور، ایمان، حق و عدالت است. اگر با نگاه تخصصی در جست‏وجوی هدایت کتاب خدا در امر عملیات روانی باشیم می‏توان نتیجه گرفت که کتاب کوثر خدا و کتاب قران حکیم مجید، علاوه بر همه ابعادی که مدنظر قرار داده کتابی برای حفظ روحیه پیامبر اعظم (صلی‏الله علیه واله وسلم) است که در آن صحنه‏های عظیم، خطرناک و پرفراز و نشیب رسالت ایشان در مکه و حکومت ایشان در مدینه نشان داده شده است و نیز بخش مهمی از آیات شریفه قران کریم شامل صحنه‏های عظیم قوت قلب دادن به رسول خدا (صلی‏الله علیه واله وسلم) و امید بخشیدن به آینده اسلام و مسلمین می‏شود.

«ثبت ا... الذین آمنوا منکم» و یا «یثبت اقدامکم» همچنین در آیات بسیاری حقانیت پیامبر (صلی‏الله علیه واله وسلم) و اسلام و سنت‏های الهی تبیین شده است و پاسخ شبهات کفار و منافقین و نیز افراد بی‏اطلاع که از روی گمان فکر می‏کنند داده شده است. بنابراین قرآن حکیم در هر دو بعد علمیات روانی جامع است، در آفند و هم پدافند. دفاع خداوند و امدادهای غیبی و هدایت‏های وحی برای پیروزی بر دشمنان و تضعیف روحیه او و حملات قوی به پایه‏های فکری و بنیان‏های اجتماعی و اخلاقی غلط دشمنان که موجب ضعف، فرار و انهدام آنها را فراهم آورد...

خداوند متعال در قرآن کریم و سوره مزمل خطاب به پیامبر اکرم (صلی‏الله علیه واله وسلم)، ماهیت وحی را بیان نموده و می‏فرماید: (ما بر تو سخنی سنگین و ارزشمند القا می‏کنیم) و این سخن تنها جایگاهی است که القا در تبلیغات دینی را خاص کلام وحی معرفی می‏نمایند. قرآن کریم با کتاب نامیدن خویش برای مقابله با عملیات روانی دشمن سنگرسازی می‏کند و با ترسیم کلی جبهه امی‏ها وارد مبارزه می‏شود و همین امر نشان می‏دهد که قرآن کریم تا چه حد از اعجاز بیانی و زبانی خویش برای منکوب کردن دشمنی که تمام ابزارها و روش‏های زبانی و ادبی خویش را برای به زانو درآوردن حضرت محمد (صلی‏الله علیه واله وسلم) به کار گرفته است، استفاده می‏کند و چگونه در برابر تک همه جانبه روانی دشمن به پاتکی بنیادین همه جانبه و در عین حال قاطع و کوبنده روی می‏آورد. لذا منبع اصلی در بازمهندسی عملیات روانی بازگشت سازمان‏های تبلیغاتی به قرآن کریم است که کتاب بلاغ و ابلاغ است. بدین معنا که پیام قرآن باید وارد عرصه مبارزه در برابر مشرکان مطرح شود و با رسایی و آشکاری این امر صورت پذیرد چون ابلاغ رساندن آشکار و واضح و رسالت و مخاطب آن نیز انسان‏ها هستند و به عبارتی می‏توان گفت به نظام زبانی قرآن تعلق دارند و به همان فرهنگی منتسب‏اند که این زبان محور آن است. هر چند نظام معنایی قرآن بسی فراتر و مخاطبان آن عام و جهانی‏اند.

پیام قرآن باید وارد عرصه مبارزه در برابر مشرکان مطرح شود و با رسایی و آشکاری این امر صورت پذیرد چون ابلاغ رساندن آشکار و واضح و رسالت و مخاطب آن نیز انسان‏ها هستند و به عبارتی می‏توان گفت به نظام زبانی قرآن تعلق دارند و به همان فرهنگی منتسب‏اند که این زبان محور آن است .

 خداوند متعال خطاب به پیامبر اکرم (صلی‏الله علیه واله وسلم) می‏فرماید:«ای پیامبر ابلاغ کن آنچه را که از سوی پروردگارت به تو فرود آمده است و اگر چنین نکردی پس رسالت خدایی را نرسانده‏ای (تبلیغ نکرده‏ای)» و یا می‏فرماید: «و بر پیامبر جز رساندن و تبلیغ آشکار نیست» در نتیجه کار ایشان شناساندن، رساندن و خوب ادا کردن یا به عبارتی به نحو کامل و مطلوب انجام د ادن آن است و این همان وظایف و کارهای داعی است که در صحنه مبارزه با شرک و کفر وارد می‏شود و دعوت خود را بیان می‏کند. یعنی پیامبر، ائمه، ولی و مومنان رزمنده برتر و برجسته جبهه‏ای هستند که قرآن سند عملیاتی آن است.

 بر این اساس، مسئولیت‏های اصلی مبلغ که در نام‏های خاص رسالتی رسول خدا نیز مندرج است عبارتند از:

1- از بین بردن جهل و ناآگاهی از طریق واداشتن افراد و مخاطبین به تفکر و آگاهی که می‏فرماید: یا ایها الذین امنو ان جاء کم فاسق بناء فتبینوا ان تصیبوقوما یجب‏ها له فتصبحو علی ما فعلتم نادمین (حجرات-6) (ای کسانی که ایمان آورده‏اید اگر شخص فاسقی خبری برای شما آورد، درباره آن تحقیق کنید. تبیین کنید، مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید.)

2- احیاء و یادآوری باورها و حقایق‏ فطری تا از طریق آن غفلت و فراموشی از بین برود و از طرفی با طرح محبت خدای متعال به متقین و اختصاص فلاح و رستگاری به متقیان استقامت آنان را می‏سازد.

3- منکوب کردن دشمن در عملیات متعدد و گسترده روانی خود علیه قرآن و پیامبر صلی‏الله‏علیه‏واله‏وسلم با بحث عقلی، تاریخی و ارزشی درباره بنیان‏های باطل، جهل و کفر و نفاق دشمن و تسلط روانی برجبهه مقابل .

عمل انقلابی و جهادی، تلاش هوشمندانه و آگاهانه، دلسوزی و احساس مسئولیت و صبر و تحمل از جمله مولفه‏های اساسی است که برای تحقق این فرآیند لازم و ضروری است.

روان‏شناسی اجتماعی بر خلاف مهندسی یک ساختمان که با پایان گرفتن ساختمان، پایان می‏یابد، یک پروژه بی‏پایان است و همواره نیازمند بازنگری و تصحیح و ارتقا می‏باشد.

مجامع علمی به ویژه آنهایی که دغدغه امنیت ملی و دفاع اجتماعی دارند باید به تناسب رشته خود سهمی در بازآرایی مهندسی فکر و مدیریت عملیات روانی داشته باشند. روح حاکم بر نقشه فکری جامعه و مهندسی آن، روح عزت دینی و ملی، اخلاق پروری و معنویت است اما هیچ بخشی از آن نباید در تعارض با عقل و خرد حرفه‏ای در تولید پیام باشد و این جمع بین عقل و ایمان با علم و تخصص در عملیات روانی، مقوله دشواری است که نیازمند مشارکت علمی تمامی مجامع دانشگاهی و راهبردی است. لازمه تحقق مهندسی مطلوب در عملیات روانی، شناسایی محیط اجتماعی و فرهنگی خواهد بود و دانشگاه‏ها و حوزه‏های علمیه دینی به عنوان یک موسسه تولید علم و دانش تخصصی و به لحاظ تمرکز نخبگان فکری در آن از دو جهت می‏توانند در این امر موثر واقع شوند، از یک سو نخبگان دانشگاهی و حوزه‏های علمیه دینی می‏توانند با آگاهی از عناصر متفاوت تولید پیام و نظام‏های مربوط و آگاه سازی نسبت به این عناصر و ارکان، مقدمات تحقق مهندسی تبلیغ را فراهم آورند و از سویی دیگر با شناسایی عناصر ضعیف و ناسازگاری‏ها و ناهنجاری‏های حوزه مدیریت عملیات روانی و تقویت منابع انسانی و آموزش عناصر موجود و مرتبط و نیز تبیین نحوه ارتباط نظام‏مند و نظام واربین عناصر مردمی و نخبگان و خواص اجتماعی، به بسترسازی و تحقق مهندسی نوین عملیات روانی در کشور کمک کنند. علاوه براین مدیران و نخبگان شاغل در هر یک از حوزه‏ها و نظام‏های برشمرده، می‏توانند با طراحی و بازسازی اصول و عملکردها، متناسب با نظامی که در تولید فکر و بینش دنبال می‏سازند، به رفع ناهنجاری‏ها یا نواقصی که در این خصوص وجود دارد، اقدام نمایند. ایجاد ارتباط و هماهنگی بین دستگاه‏های مختلف تولید علم و تبلیغی و رسانه‏ای و تولید اطلاعات و هم‏اندیشی برای رفع ناسازگاری‏ها در این پروسه و ایجاد تحول، از جمله فعالیت‏هایی است که دانشگاهیان و حوزویان با توجه به جایگاه علمی خود می‏توانند در این جهت ایفا کنند. عمل انقلابی و جهادی، تلاش هوشمندانه و آگاهانه، دلسوزی و احساس مسئولیت و صبر و تحمل از جمله مولفه‏های اساسی است که برای تحقق این فرآیند لازم و ضروری است.

 ما و مواجهه با جنگ نرم

درباره «جنگ نرم» و ارتباط آن با تحولات اجتماعی از منظرهای متفاوتی سخن گفته شده است. این واژه بخصوص بعد از انتخابات اخیر ایران وارد مباحثات روزمره اجتماعی ما شده و از بحث های آکادمیک -دانشگاهی-فاصله گرفته است. در عین حال از آنجا که از جنگ نرم بعنوان یک تهدید مهم علیه انقلاب یاد می شود، توجه به ابعاد آن ضروری است که به بعضی از موارد آن اشاره می کنیم:

1-واژه جنگ نرم (Soft War) در برابر جنگ سخت (Hard War) کاربرد دارد البته گاهی به جای جنگ از واژه های تهدید یا قدرت استفاده می شود ولی در نهایت معمولا به یک مفهوم ختم می شود. نظریه جنگ نرم طی دهه های اخیر وارد ادبیات سیاسی شده است. دراین باره منسجم ترین کتابی که با عنوان Soft Power- قدرت نرم- انتشار یافته به جوزف نای تعلق دارد. وی معتقد است مبنای قدرت سخت یا جنگ سخت بر «اجبار» و مبنای قدرت نرم بر «اقناع» است او برخلاف بعضی از صاحب نظران، اقتصاد و دیپلماسی را در زیرمجموعه قدرت سخت قرار داده و تنها از رسانه بعنوان قدرت نرم نام برده است. البته اگر مبنای قدرت سخت بر اجبار و مبنای قدرت نرم بر اقناع باشد می توان به این تفکیک جوزف نای خورده گرفت چرا که رسانه، اقتصاد و دیپلماسی می توانند در ذیل هر دو عنوان سخت یا نرم قرار گیرند. نرم یا سخت بودن آن بستگی به این دارد که در نهایت برای وادار کردن طرف مقابل به انجام کاری یا بازداشتن او از کاری استفاده می شود یا از این ها بعنوان یک اقدام تشویقی و اقناعی استفاده می شود اما به هر حال در اینکه امروز استفاده از قدرت نرم برای تامین منافع ملی و تمامیت ارضی و حفظ کشور یک ضرورت است و مراقبت از کشور در برابر تهدید نرم حیاتی است، اختلافی وجود ندارد.

2- حوادث پس از انتخابات کشور نشان داد که استفاده از قدرت نرم علیه تمامیت ارضی، استقلال و هویت ملی کشور تنها در شرایط ضعف و شکست نظام اتفاق نمی افتد بلکه در «پیروزی های خیره کننده» هم از این ابزار برای تضعیف موقعیت داخلی و بین المللی انقلاب و نظام استفاده می شود از این رو رهبرمعظم انقلاب اسلامی برای خنثی کردن این مرحله حساس از تهدیدهای دشمن، دانشجویان، اساتید دانشگاهها و هنرمندان را به میدان فراخوانده اند.

این فراخوان از یک سو پایان نیافتن توطئه نرم علیه انقلاب را تداعی می کند و از سوی دیگر نشان می دهد که اگر چه تهدید نرم علاوه بر «موجودیت»، «امنیت» و «اصالت» نظام را هدف قرار داده است ولی رزمندگان سنگر انقلاب در این میدان اولا و بالذات نیروهای امنیتی نیستند هرچند نیروهای امنیتی نیز در این میدان وظیفه حساسی را به دوش دارند

3- در جنگ نرم، دشمن از ادبیات سیاه- تاریک نشان دادن آینده- بهره می گیرد و با سوار شدن بر مرکب تردید- در اصول، مبانی و دستاوردها- تلاش می کند تا نظام و حافظان آن را مرعوب نماید و با فرسایشی کردن فضای سیاسی، نیروهای اصلی نگهدارنده را خسته نماید بر این اساس طی دو ماه گذشته ما شاهد حداکثر سیاه نمایی روی موفقیت های بزرگ نظام- شامل موفقیت در جلب بی نظیر حضور مردم در صحنه انتخابات، موفقیت های بزرگ در سیاست خارجی، موفقیت بزرگ در کم کردن فاصله طبقات اجتماعی، موفقیت بزرگ در پاکدستی مدیران و فعالیت شبانه روزی آنان، به ثمر نشستن سیاست های منطقه ای ایران، روزآمد کردن شعارهای انقلاب و...- بوده ایم. در همان حال نیروهای داخلی جنگ نرم با نیروها و قدرت های خارجی جنگ نرم چنان آمیختند که سوا کردن این دو از یکدیگر به غایت دشوار گردید این همه برای آن بود که به شهروند ایرانی که برای انقلاب و نظام برآمده از آن بیش از 40 سال تلاش کرده است، بباورانند که حرف های انقلاب از اساس نادرست است. ببینید نخست وزیر اوائل انقلاب و رئیس جمهور سابق و رئیس مجلس اسبق و... چه می گویند و چگونه برای دست یافتن به قدرت، خود را به آب و آتش می زنند پس این دعواها همه ماهیت قدرت طلبی دارند! کنار بکشید!، هرچه می خواهد بشود، بشود!

رهبر معظم انقلاب اسلامی - دامت برکاته- برای خنثی شدن این ترفند به اساتید دانشگاهها فرمودند «لازم نیست شما از افراد نام ببرید ولی لازم است که به دانشجویان امید بدهید تا دستاوردهای بزرگ کشورشان را کوچک نبینند.

4- در جنگ نرم، دشمن با واقعیت کاری ندارد بلکه او واقعیت را برای مخاطب می سازد. شما همین روزها شاهدید با وجود اینکه بعضی از کسانی که از آنان به «شهدای سبز» نام برده می شد، زنده بودن خود را در تلویزیون اعلام کردند، هنوز بعنوان کشته یاد می شوند! و جالب تر اینکه تلاش وسیعی صورت می گیرد تا تعداد این کشته ها به 72 تن برسد حتی اگر لازم شد نام دختری که چندین بار از منزل متواری شده و در نهایت هفته ها بعد از حوادث انتخاباتی خود را از پل عابر پیاده به زیر افکنده و جان باخته است در لیست «شهدا» قرار می دهند تا این عدد مقدس تکمیل شود. در این صحنه اساساً واقعیت مهم نیست. مهم این است که در بازی تبلیغات سیاه، روی چه چیزی توافق و تأکید شده است. البته برای مردم ایران واقعیت ها پوشیده نیستند و عدم واقعیت های خلاف گوها هم سکه ای است که عمر آن به 10 روز نرسید.

5- در این جنگ نرم، محیط های جوان «میدان مناسب» ارزیابی می شود، در واقع استفاده از «احساسات» و «مظلوم گرایی» چاشنی اقدامات خطرناک و هزینه بری است که فرماندهان آشوب خود از پذیرش آن اجتناب می ورزند. در این میدان آن دسته از نیروهای جوان که به دلیل برخورداری از «زیرکی سیاسی» و «فهم استوار» دست فتنه گران را می خوانند وظیفه ای خاص بر عهده دارند. کما اینکه نخبگان دوران دیده هم برای کنار زدن پرده های تردید -که گاهی پرده های تردید، دلهای پاک را هم می لرزاند- باید به میدان آمده و حقایق را بیان نمایند. از این رو رهبر معظم انقلاب روی رسالت دانشجویان - با عنوان افسران جوان- و اساتید دانشگاه - با عنوان فرماندهان خودی جبهه نرم- انگشت گذاشته و مسئولیت شان را یادآور شدند

6- در جنگ نرم، دشمن اصلی هزینه چندانی نمی پردازد- اگر چه البته پول زیادی خرج می کند- هزینه را نیروهای داخلی- عمدتاً با دریافت حق العمل - می پردازند و صد البته در این میدان آن دسته از نیروهای داخلی که برای تغییر وضع موجود انگیزه شخصی قوی تری دارند نقش برجسته تری دارند. برای پاره ای از مسئولان سابق مانع شدن از «کنار رفتن پرده ها» مهمترین انگیزه شخصی است. بعضی از نخبگان گردن کلفت که در کشور به انواع فسادها آلوده شده اند، طبعاً نمی خواهند باب سؤالات باز شود از این رو حاضرند به قیمت زیر سؤال رفتن کشور، ریخته شدن خون بی گناهان و بر باد رفتن حیثیت ملی مانع مفتوح شدن پرونده ها شوند. این ها به آسانی و به طرفه العینی جذب برنامه های دشمنان قسم خورده اسلام می شوند و عناوین سیاسی آنان، مانعی برای ایفای نقش در براندازی نظام نخواهد بود. با این وصف اگر کسی تصور کند برای وحدت می توان از خطاهای آنان چشم پوشی کرد، دچار خطای بزرگتری شده است. اگر اقدام آنان صرفاً یک «خطا» باشد که بر تداوم آن اصرار نمی شود. آنان در بیانیه های رسمی با صراحت می گویند نظام کوتاه بیاید تا ما کوتاه بیائیم. نظام باید از چه چیزی کوتاه بیاید؟ بدون تردید منظور آنان کوتاه آمدن نظام در پرونده های کلان سوءاستفاده های اقتصادی و مالی است. همین چند روز پیش یکی از این افراد در نامه ای از قوه قضائیه خواسته است که از پیگیری پرونده دو متهم- که اینک در بازداشت به سر می برند- خودداری کند. استدلال ظاهری این است که این دو به فلان دولت وقت کمک های مؤثری در جذب کمک های خارجی به کشور داشته اند ولی این واقعیت ندارد. واقعیت این است که این دو نفر واسطه سوءاستفاده های میلیاردی «بعضی ها» بوده اند و پیگیری این پرونده می تواند این روابط ناسالم و شرم آور اقتصادی را برملا کند. در همان حال برخی از خبرها حکایت از این دارد که این دو با سازمان جاسوسی آمریکا مرتبط بوده اند که در نامه توصیه مورد اشاره بی اهمیت فرض شده است

7- جنگ نرم، صحنه تقابل دروغ های بزرگ با واقعیت های تردیدناپذیر است در این میدان دروغ های بزرگ لباس واقعیت های تردیدناپذیر به تن می کنند و واقعیت های تردیدناپذیر، دروغ های بزرگ خوانده می شوند. بیانیه ها و نامه های اخیر آقایان موسوی و کروبی که از طریق حدود 2500 سایت و وبلاگ بازتاب داده شده و پی درپی در تلویزیونها و رادیوهای آمریکا، اروپا، اسرائیل و عربستان نشخوار می شوند، دروغ های بزرگی اند که به پیکار واقعیت های تردیدناپذیر آمده اند. در این جنگ نرم، کافی است که هواداران جبهه حق بیدار باشند و بیکار ننشیند چرا که زبان حق همیشه مؤثرتر از زبان باطل است و نیک می دانیم که «للحق دوله و للباطل جوله».

منبع: کیهان